Omega 3 İçeren İlaçlar Ne Zaman Yararlı Olur?

Uzun yıllardan beri Omega 3 ile ilgili birçok araştırma yayınlanmakta, etkisi ile ilgili büyük tartışmalar yaşanmaktadır. 2013 yılında yayınlanan bazı çalışmalarda Omega 3 içeren ilaçların hiç bir yararı olmadığı söylenmişti. Ama yine yapılan bazı çalışmalarda ise trigliserit düzeyi 500 mg/dl'ı geçen hastalarda Omega 3'ün trigliseriti düşürdüğü ileri sürülmüştü.

Trigliserit yüksekliğindeki faydası gösterildikten sonra ilaç firmaları Omega 3 üzerine olan araştırmalarını yoğunlaştırdılar. Bugünlerde Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) AstraZeneca Firmasının Epanova isimli ilacının trigliseriti yüksek (500 mg/dl üstü) hastalara kullanılması için onay vermiştir. Bu ilaç, serbest yağ asiti içermeyen bir Omega 3 formudur.

Trigliserit, kanda bulanan bir yağ şeklidir ve vücudun önemli bir enerji kaynağıdır. Bunun aşırı yükselmesi bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Trigliserit yüksekliğinin bazı kalp ve damar hastalıkları ile birlikte bulunduğu ve akut pankreas iltihabına yol açabildiği belirtilmektedir.

Yapılan araştırmalar ABD'de 4 milyon kişide ağır trigliserit yüksekliği (500 mg/dl'nin üstü) bulunduğunu göstermektedir.

Omega 3, trigliseriti düşürebilir ama bu hastalarda oluşabilecek hastalıkları önleyebilir mi? İşte bu kesin değildir.Şu anda bu konuyu araştırmak için büyük çalışmalar sürdürülmektedir. Omega 3'ün trigliserit yüksekliği olan hastalardaki gerçek faydasını bu araştırmaların sonucu gösterecektir.

Dr.Şekip Altunkan'a göre FDA'nın Omega 3 içeren bir ilaca onay vermesi önemlidir. Trigliserit yüksekliği, hipertansiyon, şişmanlık ve şeker hastalığı ile birlikte çok sık görülmektedir. Bu hastalıkların her birine ayrı ayrı ilaç vermek bazen zor olmakta, hastalar kullanmak istememektedirler. Ülkemizde tam bir istatistik olmamasına karşın, ABD'deki sayı düşünüldüğü zaman, trigliserit yüksekliği 500 mg'ı geçen kişi sayısının kabaca 800-900.000 arasında olabileceği tahmin edilebilir. Bu nedenle trigliseriti 500 mg'ı geçenlere Omega 3 verilmesi mantıklı bir yaklaşım olarak düşünülebilir.

Omega 3'ün trigliserit yüksekliğinde etkili olması için, dozunun en az 2 gram olması gerekmektedir. Bu durum bazı yan etkileri beraberinde getirebilir. Nedir bu yan etkiler, sayalım.Özellikle balık ve balık ürünlerine hassas kişilerde allerjik reaksiyon yapabilir. Bazı kişilerde kanamaya eğilim oluşturabilir. Ancak tek başına kullanıldığı zaman bu yan etki çok önemli değildir. Yalnız diğer kan sulandırıcı ilaçlar ile birlikte alındığı zaman sakıncalı olabilir ve bu kişilerde kanamaya eğilim çok artabilir. Eğer mutlaka verilecekse bu hastaların yakından takip edilmesi gerekmektedir.Yine Omega 3 kullanan hastalarda ishal, karın ağrısı, şişkinlik ve geğirme gibi yan etkiler olabileceği unutulmamalıdır.

Son söz olarak, yukarıdaki yan etkileri dikkate alınarak Omega 3'ün kullanılmasının sakıncalı olmadığı görüşündeyim. Ama hastalıkları önlemedeki faydasının tartışmalı olduğu unutulmadan.

Kaynaklar:

1. The Risk and Prevention Study Collaborative Group. n-3 fatty acids in patients with multiple cardiovascular risk factors. N Engl J Med 2013 May 9; 368:1800. (http://dx.doi.org/10.1056/NEJMoa1205409)
2. http://www.marketwatch.com/story/fda-approves-epanova-for-the-treatment-of-adults-with-severe-hypertriglyceridemia-2014-05-06?reflink=MW_news_stmp